Mersin Üniversitesi Harita Mühendisliği Kitapları

İnsansız Hava Aracı Uygulama Alanları

Murat Yakar — 2023-12-19

Kaynaklarda “drone” olarak da bilinen insansız hava aracı (İHA), üzerinde pilotu olmayan, uzaktan kontrol edilebilen, otonom, yarı otonom veya tamamen bir operatör tarafından kontrol edilerek uçurulan bir hava aracıdır. İHA’lar geliştirilmeye başlandığı ilk zamanlarda askeri görevler için geliştirilmiş, yirmi birinci yüzyılda devletler için temel vazgeçilmez unsurlar haline gelmiştir. Kontrol teknolojilerinin gelişmesiyle ve maliyetlerin düşmesiyle İHA’ların kullanımı askeri olmayan uygulamalara da kaymıştır. Haritacılık, hava fotoğrafçılığı, arkeolojik çalışmalar, maden sahası analizleri, hassas tarım uygulamaları, orman yangını izleme ve tespit, nehir izleme, çevre izleme, güvenlik ve gözetim, altyapı denetimleri, kaçakçılık tespiti, ürün teslimatları, eğlence ve drone yarışları gibi alanlarda kullanımı her geçen gün artmaktadır.

Bu kitabın hazırlanmasında çok sayıda güncel literatür çalışmalarına başvurularak, İHA’ların en yaygın kullanıldığı alanlar belirlenmiştir ve okuyuculara sunulmuştur. Çok sayıda görsel, infografik ve tablo ile içerik zenginleştirilmiştir. Her başlığın altındaki konuyu daha iyi açıklayabilmek adına giriş bölümleri yazılmış ve o konu ile ilgili altyapı oluşturulmuştur. Ardından yapılmış uygulamalara, literatürde yer alan çalışmalara değinilmiş ve bu uygulamaların detayları açıklanmıştır. Çalışmalarda kullanılan İHA modelleri ve kullanılan yazılımlar da okuyucuya aktarılmıştır.

İnsansız hava araçlarının kullanım alanları ile ilgili yazılmış en kapsamlı kitap olma niteliğinde bu eserde toplamda 15 ana başlık bulunmaktadır. Bu 15 başlık içerisinde ise 100’den fazla örnek uygulamaya değinilmiş, 150’den fazla görsel ve 140’tan fazla kaynak doküman kullanılmıştır. İçindekiler kısmında her konu için bir satıra gerek duyulmamış, ancak her başlık altında bu çalışmalara yer verilmiştir. Örneğin “Doğal Afet Yönetiminde Kullanımı” başlığı altında birçok afet türünde İHA’ların nasıl kullanıldığı örnek çalışmalar üzerinden açıklanmıştır. Hem afet öncesi hem afet anı hem de afet sonrası yapılan çalışmalar da detaylıca açıklanmıştır.

Kitabımızda çizimleri gerçekleştiren Engin Kanun’a verdiği emeklerden dolayı teşekkür ederiz. Tüm İHA kullanıcılarına, araştırmacılara ve öğrencilere faydalı olması dileğiyle.

İnsansız Hava Aracı Teknolojisi Ve Operatörlüğü Eğitim Kitabı

Murat Yakar — 2023-03-31

Bazı kaynaklarda drone olarak da bilinen insansız hava aracı (İHA), içinde herhangi bir insan olmayan bir hava aracıdır. İHA’lar başlangıçta askeri görevler için geliştirilmiş olup yirmi birinci yüzyılda çoğu askeri ordu için temel vazgeçilmez unsurlar haline gelmiştir. Kontrol teknolojilerinin gelişmesiyle ve ayrıca maliyetlerin artması ile İHA’ların kullanımı askeri olmayan uygulamalara da kaymıştır. Bunlar arasında haritacılık, hava fotoğrafçılığı, arkeolojik çalışmalar, maden alanı ölçümleri, hassas tarım, orman yangını izleme, nehir izleme, çevre izleme, güvenlik ve gözetim, altyapı denetimleri, kaçakçılık, ürün teslimatları, eğlence ve drone yarışları gibi daha birçok alanı sayabiliriz.

Yabancı kaynaklarda bazı yerlerde “İnsansız Hava Aracı Sistemi” olarak da karşımıza çıkmaktadır. İnsansız hava aracı sisteminin (UAS-unmanned aircraft system), terim olarak kullanılması; Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı (DoD) ve Amerika Birleşik Devletleri Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından 2005–2030 İnsansız Hava Aracı Sistemi Yol Haritasına göre 2005 yılında kabul edildi. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve İngiliz Sivil Havacılık Otoritesi ve Avrupa Birliği’de Amerika’nın kullandığı bu terimi benimsemiştir. Türkiye’de de bu konuda yetkili kurum olan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü talimatnamesinde “İNSANSIZ HAVA ARACI SİSTEMLERİ TALİMATI” şeklinde başlıkla hazırlamış olup aslında aynı terimi kullanmayı kabul ettiği anlamına gelmektedir. Bu Talimat, Türk Hava Sahası’nda ayrılmış hava sahalarında uçacak olan sivil İnsansız Hava Araçlarının (İHA) operasyonlarını, İHA sistemlerini kullanacak olan kişilerin sahip olması gerekli nitelikleri, İHA sistemlerinin uçuşa elverişliliklerine dair hususları ve İHA operasyonları sırasında verilecek hava trafik hizmetlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Talimatname; Türk Hava Sahası’nda ayrılmış hava sahalarında uçacak sivil İHA’ları, ilgili sistemleri, bunları işletecek olan işletmeleri, bu işletmelerde görev alacak personeli, İHA pilotlarını, İHA uçuş ekibini ve verilecek hava trafik hizmetlerini kapsamaktadır.

Günümüzde İHA’lar hem askeri hem de sivil/ticari pazarlarda çeşitli görevleri yerine getirmektedir. Piyasada farklı kullanıcıların beklentilerine yanıt veren farklı yeteneklere sahip çok farklı tipte İHA mevcuttur. Bu İHA’ların kullanılması gün geçtikçe artmakta ve birçok ülkede olduğu gibi TÜRKİYE’de de bu sistemleri kullanım için İHA operatörlüğü ehliyeti alınması gerekmektedir. Sivil Havacılık tarafından yetkili kurumlarca verilen bu ehliyet için İHA temel eğitiminin alınması gerekmektedir. Bu kitap tamamen sivil havacılığın bu kurslarda alınması gereken konuları ele almış ve bu tür eğitim veren kurumlar için önemli bir kaynak olma özelliğine sahiptir. Kitap içeriği tamamen Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün belirlediği bire bir başlıklardan oluşmakta olup aynı zamanda İHA TEKNOLOJİSİ VE OPERATÖRLÜĞÜ bölümlerinde eğitim alan önlisans öğrenciler için de bir kaynak olma özelliğine sahiptir. Kısacası, İHA kullanımına Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından bazı düzenlemeler ve sınırlamalar getirilmiştir. Bu düzenlemelerin neler olduğu, İHA’nın nasıl kullanılması gerektiğine dair tüm bilgilerin ve kuralların, Türk Hava Sahasında işletilecek veya kullanılacak sivil İnsansız Hava Aracı (İHA) sistemlerinin operasyonlarını, sistemleri kullanacak kişilerin sahip olması gereken nitelikleri, İHA’ların uçuşa elverişliliklerine dair hususları ve İHA operasyonları sırasında verilecek hava trafik hizmetlerine ilişkin usul ve esasların içeriğine bu kitap sayesinde ulaşabileceksiniz. Kitabımızda çizimleri gerçekleştiren Engin KANUN’a verdiği emeklerden dolayı teşekkür ederiz.

Tüm İHA kullanıcılarına faydalı olması dileğiyle.

Yol Projesi Hesaplamaları

Murat Yakar — 2023-04-20

Bu kitap Üniversitelerin başta Harita Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği, Harita ve Kadatsro Teknikerliği, İnşaat Teknikerliği ve Ulaştırma Teknikerliği vb. bölümlerinde okutulmakta olan Yol Projesi, Yol Tasarımı vb. derslerinde kullanılmak için hazırlanmıştır. Yol projesi diğer mühendisliklerlede ilişkili olduğundan tüm mühendislik alanlarında yararlanmak isteyenler için kaynak kitap olarak kullanılabilir.

Yol projesi başlı başına bir mühendistliktir, hesapları da genellikle haritacılıkta kullanılan hesaplar ve yola has hesaplardır. Tasarlanacak yol için yapılacak en çok kullanılan hesaplamaları bu kitapta toplamaya çalıştık. Kitapta en çok kullanılan hesapları örnek uygulamalarla anlattık.

Kitabımızda birçok değerli hocalarımızın kitaplarından, ders notlarından ve makalelerinden yararlanılmış, yabancı kaynaklar taranmıştır, hepsine teşekkür ederiz. Kitabın öğrencilere, kullanıcılara ve mesleğimize katkı sağlaması dileğiyle…

Highway Project Calculations

Murat Yakar — 2023-05-12

This book covers the Universities, such as Survey Engineering, Civil Engineering, Map and Cadatsro Technician, Civil Technician and Transportation Technician etc. Road Project, Road Design etc. which are taught in the departments. Designed for use in classes. Since the road project is related to other engineering fields, it can be used as a source book for those who want to benefit from it in all engineering fields.

The road project is an engineering in itself, and its calculations are generally used in cartography and calculations specific to the road. We tried to collect the most used calculations for the road to be designed in this book. We explained the most used accounts in the book with Example applications.

In our book, we have benefited from the books, lecture notes and articles of many valuable teachers, and foreign sources have been scanned, thank you to all of them. We hope that the book will contribute to students, users and our profession.

Giyilebilir Mobil Lidar ve Uygulamaları

Murat Yakar — 2023-05-17

Bu kitap; başta harita mühendisliği, mimarlık ve İnşaat mühendisliği olmak üzere GML ile harita yapımı ve 3B model üretmeyi öğrenmek isteyen diğer mühendisliklerde kaynak kitap olarak kullanılabilir.

Giyilebilir Mobil Lidar (GML) sadece bir insanın girebildiği her alanda harita yapımı ve 3B model çalışmalarında kullanılabilir, yeni bir teknolojidir. Kitap içinde GML uygulamaları adım adım anlatılmaktadır. Kitaptaki GML uygulama verileriyle kitaptan Gexcel Heron yazılımıyla 3B model yapımı takip edilerek öğrenilebilir.

Hayatta en önemli geri getirilemeyen şey zamandır. GML teknolojisi mesleğimizde arazide geçirilen zamanı azaltmaktadır. Sistem hızlı şekilde nokta bulutu verisi toplamaktadır. İleriki yıllarda mesleğimizde yaygın kullanılacağı düşünülmektedir. Kitabın mesleğimize kullanıcılara ve öğrencilerimize faydalı olması dilekleriyle.