ÜNİVERSİTELERDE MEKÂNSAL VERİ ALTYAPISI VE MEKÂNSAL VERİ (MERSİN ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)
Özet
Değişen ve gelişen bilişim teknolojisi sayesinde günümüzde çok daha fazla veri analiz edilebilmekte, depolanmakta ve paylaşılmaktadır. Özellikle son yıllarda mekânsal verinin öneminin çok daha fazla farkına varılmaya başlanmıştır. Mekânsal verinin sunumunda ve analiz edilmesinde Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) önemli bir paya sahiptir. Masaüstü çalışmaların yerini web tabanlı teknolojilere[1] bıraktığı son 5 yıllık süreçte verinin iyi yönetilmesi gerektiği çok daha önemli hâle gelmiştir. Küresel, bölgesel, ulusal ve kurumsal ölçekte yapılması planlanan CBS projelerinde veri, insan, donanım, yazılım, yöntem bileşenlerinin arasında verinin elde edilmesi, saklanması, yönetilmesi zaman ve maliyet açısından en fazla paya sahip bileşendir. Bu açıdan verinin verimli ve akıllı bir şekilde yönetilebilmesi için belirli politikaların olması, standartların kullanılması, maliyetin ve insan kaynaklarının iyi planlanması kısacası mekânsal veri altyapısının (MVA) iyi düşünülmesi gerekliliği kaçınılmazdır. Kurumsal kimliğe sahip olan üniversiteler için planlanacak çalışmalarda da mekânsal veri altyapısı göz önünde bulundurularak analiz edilmelidir. Dünya’da 1990’lı yıllardan itibaren mekânsal veri altyapısı kavramı çalışılmaktadır. Zaman ve maliyeti yüksek olan mekânsal özelliğe sahip verilerin tekrar tekrar üretiminin önüne geçmek, verilerin transferlerini kolaylaştırmak, standartlaşmanın desteklenmesi bu çalışmaların ana hedefleri arasında yer almaktadır. Giderek kapasitesi artan verilerin uygun sistemler ile depolanması, gerektiğinde kolaylıkla erişiminin ve kullanımının sağlanabilmesi bütün çalışmalarda en fazla istenilen özellikler arasında yer almaktadır. Türkiye’de 1995’li yıllardan itibaren mekânsal veri altyapısı önerilmeye başlanmıştır. Ülkemiz için bu tip sistemlerin kullanılması ile mekânsal verilerin akıllı yönetimi, karar vericilerin daha hızlı, doğru kararlar vermesi ve planlı uygulamalar yapması kolaylaştıracaktır. "MERSİN ÜNİVERSİTESİ KAMPÜS BİLGİ SİSTEMİ İÇİN MEKÂNSAL VERİLERİNİN HAZIRLANMASI " isimli 2019-1-AP4-3454 proje kodlu bilimsel araştırma projesi tarafından desteklenen proje çalışmasından elde edilen veriler sonucunda düzenlenen bu kitap “Üniveristelerde Mekânsal Veri Altyapısı ve Mekânsal Veri: Mersin Üniversitesi Örneği” başlığı altında hazırlanmıştır. Kitap dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde konu bütünlüğünün sağlanabilmesi için öncelikle bilgi sistemleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Kampüs Bilgi Sistemleri, üçüncü bölümde ise veri ve mekânsal veri kavramı ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Mekânsal verilerin hazırlanması, sunumu ve yönetimi için bütün dünyada kabul görmüş olan mekânsal veri altyapısı hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise Mersin Üniversitesi için planlanan mekânsal veri altyapısı değerlendirilmiştir. Mersin Üniversitesi Kampüs Bilgi Sistemi için Mekânsal Verilerin hazırlanması ve yapılan işlemler hakkında bilgiler verilmiş ve sonuçlar ortaya konulmuştur. Ayrıca bu bölümde mevcut çalışmalar irdelenmiş ve karşılaşılan problemler değerlendirilerek ileride yapılabilecek çalışmalar tartışılmıştır.
