Lise öğrencilerinin çevre bilinci
Keywords:
Çevre, Çevre bilinci, Lise, Lise öğrencileriAbstract
Bu çalışmanın amacı; farklı lise türlerinde ve farklı lise seviyesinde öğrenim gören öğrencilerin çevreye karşı olan ilgilerini belirlemeye çalışmaktadır. Araştırmanın ana problem cümlesi “Günümüzde artan çevre sorunlarına karşı lise öğrencileri ne kadar duyarlıdır?” olarak belirlenmiştir. Yapılan araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma evrenini rastlantısal olarak belirlenen liselerdeki her eğitim düzeyinden seçmek kaydıyla, meslek liseleri, sağlık meslek liseleri, Anadolu liseleri ve fen liselerinde öğrenim görmekte olan her sınıf düzeyi oluşturmaktadır. Bu araştırmanın örneklemi olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden biri olan basit olasılıklı örnekleme türü ile belirlenmiştir. Ongun ve Keleş’in [27], geliştirdikleri ölçeğe ek olarak araştırmacılar tarafından 10 maddeden oluşan eşit oranlı bir çizgi ölçeği eklenmiştir. Çalışmaya toplamda 511 öğrenci katılmıştır. Bu öğrencilerden 305 tanesi kız öğrencilerden oluşmaktadır. Geriye kalan 206 öğrenci de erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach's Alpha değeri, 85 olarak belirlenmiştir. Lise seviyesinde eğitim görmekte olan bireylerin çevreye karşı göstermiş oldukları tutumlarda demografik özellikler gözle görünür bir fark oluşturmaktadır. Öğrencilerinin yaşları arttıkça toplumsal alanlardaki çevreye yakınlık duyma seviyelerinin azaldığı gözlemlenebilir. Bireyin küçük yaşlardan itibaren aile içerisinde almış olduğu çevre eğitimi, dolayısıyla aile bireylerinin çevreye duyarlı bireyler olmaları, bulunduğu mahallede yaşamakta olan bireylerin daha saygılı olmaları, okuduğu okulun çevreyle yakın ilişkilerde bulunması gerekmektedir.
References
Çevre Mühendisliği Portalı Web Sitesi, www.cevremuhendisligi.org (2009). Çevre Nedir? Erişim: 22.10.2019
İlk Kurşun Gazetesi Web Sitesi, www.m.ilkkursungazetesi.org (2019). İnsanların Doğaya Verdikleri Zararlar –I
Kutay, Y. (2019). Lise Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları: Kayseri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı, Haziran.
Özdemir, O. (2010). Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı ve Davranışlarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
Karaismailoğlu, E. S. (2018). Öğretmenlerin Çevre Bilinci Düzeylerinin Belirlenmesi-Ankara Etimesgut Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, , Ankara.
Yücel, S.A. & Morgil, I. (1998). Yüksek Öğretimde Çevre Olgusunun Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-94
Aydın, F. & Kaya, H. (2011). Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257
Aydın, A.H. & Çamur, Ö. (2017). Avrupa Birliği Çevre Politikaları ve Çevre Eylem Programları Üzerinde Bir İnceleme. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 21-44
Netpak Ambalaj Resmi Web Sitesi https://www.netpakambalaj.com/tr/plastik-posetlerin-dogada-cozulme-sureci-h-39 Erişim: 19.10.19
Çevre Bilinci Platformu Web Sitesi, www.cevrebilinci.com (2011). Çevre Bilinci ve Çevre Nedir? Erişim: 24.10.2019
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Resmi Web Sitesi, http://www.cevreorman.gov.tr , Erişim: 25.06.11
Akgün, A., Duruk, Ü. & Tokur, F. (2017). Gözlem Gezisi Yönteminin Öğretmen Adaylarının Çevreye ve Çevre Eğitimine İlişkin Görüşlerine Etkisi. Route Educational and Social Science Journal, 4(2), 65-2. https:/do.org/10.17121/ressjournal.594
Akgün, İ. H. & Atmaca, Y. (2015). Ortaokul 5,6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Ekoloji Konularına İlişkin Kazanımların Gerçekleşme Düzeyi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 168-189. https:/doi.org/10.17984/advuebd.15602
Bozdoğan, A. E. (2011). Küresel Isınma Sorunu Hakkında Eğitim Alanında Yapılan Çalışmalardan Bir Derleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1609- 1624.
Bozkurt, O. & Kaya, O. N. (2008). Teaching About Ozone Layer Depletion in Turkey: Pedagogical Content Knowledge of Science Teachers. Public Understanding of Science, 17, 261-276.
Topçu, M.S. & Atabey, N. (2016). Alan Gezilerinin Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Konusundaki Bilgi ve Tutumları Üzerine Etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 494-513.
Uğulu, I. & Erkol, S. (2013). Investigation of Biology Pre-service Teachers’ Attitudes Toward Environment in Terms of Some Variables. NWSA – Education Sciences, 8. 79-89.
Aksu, M., Temeloğlu, E., Özkaya, E. & Gündeğer, M. (2012). Lise Düzeyinde Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm ve Çevre Bilinci Üzerine Bir Araştırma. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 42-61. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (16. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Oğuz, D., Çakıcı, I. & Kavas, S. (2011). Yükseköğretimde Öğrencilerin Çevre Bilinci. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12, 34-39.
Bahar, S., & Erten, S. 5. Sınıf Öğrencilerinin Ağ Araştırması (WebQuest) Yöntemine Göre Çevre Bilinci Düzeylerinin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 6(2), 104-127.
Köksal Akyol, A., Körükçü, Ö. , Salı, G. & Sarıaslan, S. (2019) Ergenlerin Çevreye Yönelik Tutumları ve Empatik Eğilimlerinin İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (50): 51-70
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Karakaya, İ. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Dördüncü Baskı) içinde (s. 57-83). Ankara: Anı Yayıncılık.
Kumar, R. (2011). Araştırma Yöntemleri. (Ö. Çokluk, G. Şekercioğlu ve H. Atak, Çev.) Ö. Çokluk (Ed). Örneklem seçimi (s. 201-227) içinde. Ankara: Edge Akademi Yayın Dağıtım.
Şahin, B. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed). Metodoloji (Dördüncü Baskı) içinde (s. 111-130). Anı Yayıncılık Ankara.
Christensen, L. B., Johnson, R. B. & Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz (A. Aypay, Çev). Anı Yayıncılık, Ankara.
Ongun, A. Ş., & Keleş, Y. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Bilincinin İçselleştirme Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı, Ağustos.
Ağtaş, B., Bektaş, O., & Güneri, E. (2019). Ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik tutum düzeylerinin belirlenmesi. Online Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 66-85.
Stefanie Zecha (2010). Bavyera (güney Almanya) ve Asturyan (kuzey İspanya) ergenlerinin çevre bilgisi, tutum ve eylemleri, Coğrafi ve Çevre Eğitimi Uluslararası Araştırmaları, 19(3), 227-240
Selimoğlu, S. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Bilinci Kazanım Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Arık, S., & Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliğine yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1164.
Gür, K. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin çevre bilinci kazanım düzeylerinin belirlenmesi (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G., & Avcı, G., (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 Fen Bilimleri Taslak Programının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 62-80.
Güldüren, M., & Cangüven, H. D. (2020). Ortaöğretim Fizik, Kimya ve Biyoloji Ders Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bilişsel Alan Basamakalarına Göre Karşılaştırılması. Scientific Educational Studies, 4(1), 1-21.
Cangüven, H. D., Öz, O., & Sürmeli, H. (2017). Türkiye Hong Kong Fen Eğitimi Karşılaştırılması. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 21-41.
Özdemir, O. (2010). Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı ve Davranışlarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
